آموزش صفر تا صد راه اندازی گلخانه خانگی
چگونه گلخانه خانگی درست کنیم
به نقل از مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی:
۱۴۱ واحد گلخانه خانگی ۸۰ تا ۱۳۰ متر مربعی در پنج شهرستان زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند جهت تولید سبزیجات برگی و صیفی جات ساخته میشود.
ساخت یک گلخانه خانگی میتواند یک پروژه جالب و مفید باشد که به شما اجازه میدهد گیاهان خود را در شرایط محیطی بهتری پرورش دهید. در زیر، یک راهنمای ساده برای ساخت یک گلخانه خانگی آورده شده است:
مواد و وسایل مورد نیاز:
1. چوب یا فلز برای ساخت چارچوب گلخانه
2. ورق پلیکربنات یا شیشه پلیکربناتی برای پوشش گلخانه (باعث انتقال نور بهتر میشود و سبکتر از شیشه است)
3. درب و پنجرهها
4. قطعات متصلکننده (پیچ و مهره و غیره)
5. وسایل برای ساخت پایهها و زیرساخت
6. ابزارهای دستی (مثل چکش، پیچ گوشتی، دسته برش و …)
مراحل ساخت:
1. طراحی و ابعاد: ابتدا طرح و ابعاد گلخانهی خود را مشخص کنید. این ابعاد بسته به فضای موجود و نیازهای گیاهانتان متغیر خواهد بود.
2. ساخت چارچوب: از مواد انتخابی خود (چوب یا فلز) چارچوب گلخانه را بسازید.
3. نصب پوشش: ورق پلیکربنات یا شیشه پلیکربناتی را روی چارچوب نصب کنید. این پوشش باید به درب و پنجرهها هم متصل شود.
4. نصب درب و پنجرهها: در و پنجرهها را در جاهای مناسبی نصب کنید تا به راحتی وارد و خارج گلخانه شوید.
5.نصب قطعات متصلکننده: از پیچ و مهرهها و دستگاههای متصلکننده برای تثبیت اجزای گلخانه استفاده کنید.
6. ساخت پایهها و زیرساخت: پایهها را بسازید تا گلخانه بر روی زمین یا سطح دیگری قرار گیرد. این کار میتواند با استفاده از بتن، آجر یا مواد دیگر انجام شود.
7. تهویه و گرمایش: سیستم تهویهی مناسب مانند فن ها و فن تابلو برق همچنین سیستم گرمایش را در گلخانه نصب کنید تا شرایط محیطی مناسب برای گیاهان فراهم شود.
8. فن تابلو برق : فن تابلو برق (Electrical Panel Fan) یک دستگاه خنککننده است که برای کنترل و کاهش دمای تابلوهای برقی استفاده میشود. تابلوهای برق (Electrical Panels) یا همان کابینههای برق، جعبههایی هستند که در آنها اجزای الکتریکی مختلفی مانند قطعات مدار، آی سیها، رلهها و سایر تجهیزات برقی نصب میشوند.
9. مراقبت و نگهداری: حالا که گلخانه آماده است، میتوانید گیاهانتان را در آن کاشته و با مراقبت و نگهداری مناسب به رشد و پرورش آنها کمک کنید.
لطفاً به خاطر داشته باشید که این فقط یک راهنمای ساده است و ساخت یک گلخانه ممکن است به دلیل نیازها و شرایط خاص شما تغییر کند. همچنین، در طراحی و ساخت گلخانه، ایمنی و مقاومت سازه نیز حائز اهمیت است.
فواید تاسیس گلخانه خانگی
تاسیس یک گلخانه خانگی بسیاری از فواید مختلفی دارد که به شما اجازه میدهد گیاهان خود را در شرایط محیطی بهتری پرورش دهید. در زیر، برخی از فواید تاسیس گلخانه خانگی آورده شده است:
محیط کنترلشده: گلخانه خانگی به شما اجازه میدهد محیطی کنترلشده برای رشد گیاهان ایجاد کنید. شما میتوانید نور، دما، رطوبت و تهویه را به دقت کنترل کنید تا به گیاهانتان شرایطی مطلوب را ارائه دهید.
افزایش فصلهای کشت: با داشتن گلخانه خانگی، شما میتوانید فصلهای کشت را گسترش دهید. به عبارت دیگر، میتوانید گیاهان خود را در فصولی که شرایط خارجی نامناسب است، پرورش دهید.
حفاظت از گیاهان: گلخانه به گیاهانتان در برابر عوامل مخرب مانند باد شدید، برودت یا حشرات آسیبزا محافظت میکند.
زیبایی و دکوراسیون: گلخانه خانگی میتواند به عنوان یک قطعه دکوراتیو زیبا برای فضای داخلی خانه شما عمل کند. گلخانهها معمولاً زیبا و شاداب هستند و میتوانند فضای زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهند.
کاهش هزینهها: با تولید خودکفایی بیشتر از گیاهان خود، میتوانید هزینههای خرید از فروشگاهها را کاهش داده و در عین حال از محصولات تازه و کیفیت بالا بهرهبرداری کنید.
تجربه کشاورزی خانگی: گلخانه خانگی به شما فرصت میدهد تا به عنوان یک کشاورز خانگی فعالیت کنید و از تجربه کشت و مراقبت از گیاهان لذت ببرید.
تأمین مواد غذایی تازه: با کشت مختلفی از گیاهان در گلخانه خانگی، میتوانید مواد غذایی تازه و سالم برای خانهتان تولید کنید.
تأثیر مثبت بر محیط زیست: با کاشت گیاهان در گلخانه، به عنوان یک بخش از جلوگیری از تخریب محیط زیست و حفظ تنوع زیستی، نقشی ایفا میکنید.
به طور کلی، تاسیس یک گلخانه خانگی میتواند به شما کمک کند تا بهترین شرایط رشد برای گیاهانتان فراهم کنید و از مزایای مختلفی از جمله تولید محصولات خودکفایی، زیبایی داخلی خانه و ارتقاء تجربه کشاورزی خود بهرهبرداری کنید.
مهمترین تجهیزات یک گلخانه
تجهیزات مورد نیاز برای یک گلخانه میتواند بسته به نوع گلخانه، نوع گیاهانی که قصد دارید پرورش دهید، شرایط آب و هوایی منطقه و نیازهای شخصی شما متغیر باشد. اما در کل، برخی از مهمترین تجهیزاتی که ممکن است در یک گلخانه نیاز داشته باشید عبارتند از:
1. سیستم تهویه و تهویهگر: برای ایجاد تهویه مناسب و انتقال هوای تازه به داخل گلخانه نیاز به سیستم تهویه دارید. این میتواند شامل فنهای تهویه، درهای ورودی/خروجی هوا و سیستم تهویهگر (اگر نیاز باشد) باشد. البته اگر شما از کامپیوتر برای کنترل سیستم گلخانه خود استفاده میکنید میتوانید از فن زیلابگ استفاده کنید
2. سیستم گرمایش و سرمایش: در مناطق با شرایط آب و هوایی متغیر، یک سیستم گرمایش و سرمایش برای حفظ دما در محدودهی مطلوب برای گیاهان ضروری است. این شامل گرمایشگرها، برفپاککنها، سیستمهای تبرید و …
3. نورپردازی: در صورتی که گلخانه شما در مکانهایی با نور کم طبیعی قرار دارد، ممکن است نیاز به نورپردازی مصنوعی داشته باشید. این شامل لامپهای رشد گیاهی (مانند لامپهای LED) و تجهیزات نورپردازی است.
4. سیستم آبیاری: یک سیستم آبیاری مناسب از جمله خطوط آبیاری، قطرهآبیاری یا سیستم اسپری برای تامین رطوبت مورد نیاز گیاهان حائز اهمیت است.
5. سیستم کنترل محیطی: سیستمهای کنترل دما، رطوبت، CO2 و دیگر شرایط محیطی میتوانند به شما کمک کنند تا شرایط بهینه رشد برای گیاهانتان ایجاد کنید.ال
6. رفت و آمد و محوطهبندی: مسیرها، پلهها و فضاهایی برای راحتی در رفت و آمد درون گلخانه و برآورده کردن نیازهای کاری نیز مهم هستند.
7. رفتار با گیاهان: ایجاد سازههای حمل و نقل برای گیاهان، ساخت سازههای پشتیبانی و سفرههای کاشت و …
8. سیستمهای نگهداری و مانیتورینگ: سیستمهای مانیتورینگ از راه دور برای کنترل شرایط و پیگیری رشد گیاهان میتوانند بسیار مفید باشند.
9. قفسهها و پایهها: برای سازماندهی بهتر گیاهان و ایجاد فضای کافی برای رشد، نیاز به قفسهها، پایهها و پلههای گلخانه دارید.
همچنین، در نظر داشته باشید که این تجهیزات به توجه به نیازها و شرایط خاص شما ممکن است تغییر کنند. قبل از تاسیس گلخانه، مطالعه کافی و مشاوره با افرادی که تجربه در این زمینه دارند، به شما کمک خواهد کرد تا تجهیزات مناسب را برای گلخانهی خود انتخاب کنید.
تفاوت گلخانه خانگی و گلخانه صنعتی
گلخانهها به دو دستهی خانگی و صنعتی تقسیم میشوند، که هر یک دارای ویژگیها و استفادههای خاص خود هستند. در زیر، تفاوتهای اصلی بین گلخانههای خانگی و صنعتی را بررسی میکنیم:
گلخانه خانگی
1.اندازه و مقیاس: گلخانههای خانگی به صورت کوچک و در مقیاس خانگی یا هابیتی (علاقه مندانه) ساخته میشوند. آنها برای پرورش گیاهان در محیط داخلی خانه، باغچه یا تراس استفاده میشوند.
2. تنوع گیاهان: در گلخانههای خانگی، میتوانید گونهها و نژادهای مختلف گیاهان را پرورش دهید. از گلهای زینتی تا سبزیجات و حتی درختان کوچک، همه میتوانند در گلخانه خانگی پرورش یابند.
3. کنترل شرایط: گلخانههای خانگی معمولاً دارای سیستمهای کنترل شرایط پایهای هستند. میتوانید دما، رطوبت و نور را به صورت دستی کنترل کنید.
4. استفاده از منابع خانگی: گلخانههای خانگی ممکن است از منابع انرژی و منابع دیگر خانگی مانند آب خانگی بهرهبرداری کنند.
5. هدف تزیینی و تفریحی: علاوه بر تولید محصولات گیاهی، گلخانههای خانگی ممکن است به منظور تزیین داخلی خانه یا ایجاد فضای تفریحی برای خانواده استفاده شوند.
گلخانه صنعتی
1. اندازه و مقیاس: گلخانههای صنعتی به مقیاس بزرگ ساخته میشوند و برای تولید محصولات کشاورزی به صورت صنعتی و تجاری بهرهبرداری میشوند.
2. تخصص در تولید خاص: گلخانههای صنعتی معمولاً به تولید محصولات خاص میپردازند. مثلاً میتوانند به کشت سبزیجات، گلهای بریده، نهالها یا محصولات گلخانهای خاص مانند گوجهفرنگی معطر تخصص داشته باشند.
3. کنترل شرایط پیشرفته: در گلخانههای صنعتی، از تکنولوژیهای پیشرفته برای کنترل دقیقتر شرایط محیطی مانند دما، رطوبت، نور و CO2 استفاده میشود.
4. استفاده از منابع مرکزی: گلخانههای صنعتی اغلب از منابع انرژی مرکزی و سیستمهای آبیاری و تهویه مکانیزه بهرهبرداری میکنند.
5. هدف تجاری: هدف اصلی گلخانههای صنعتی تولید محصولات کشاورزی با سوددهی و اقتصادی است.
6. کاربردهای خاص: گلخانههای صنعتی میتوانند به تحقیقات، پژوهشهای علمی در زمینه کشاورزی و تولید نهالهای جدید نیز پرداخته و در صنایع غذایی و زراعی نقش مهمی ایفا کنند.
به طور کلی، تفاوتهای اصلی بین گلخانههای خانگی و صنعتی در اندازه، مقیاس تولید، کنترل شرایط، منابع مورد استفاده و هدف استفاده از گلخانهها میباشد.
